Een zwembad is een prachtig iets. Maar een binnenbad … Dat is nog eens iets anders. Het is een oase van comfort binnen in huis. Het is een plaats waar je altijd naartoe kan trekken om sportief baantjes te trekken of om gezellig te gaan cocoonen. Maar wie een binnenzwembad wil bouwen moet met veel aspecten rekening houden, doorgaans méér dan voor de aanleg van een buitenbad. ZwembadenPlus leidt je langs enkele basisprincipes.
Voorbereiding
Eer je aan een binnenzwembad begint, moet je je realiseren dat het - in vergelijking met een buitenzwembad - veel meer voorbereiding vraagt. Vooraleer je een put graaft in of rond je huis dien je een gedegen onderzoek van de bodem, met stabiliteitsberekeningen te laten uitvoeren. Voor hetzelfde geld stoot je op grondwater of is de bodem niet stevig genoeg om die bouwwerken te kunnen uitvoeren, krijg je problemen met bestaande muren of met wateroverlast. Een binnenzwembad is ook onderhevig aan omgevingsfactoren waar een buitenbad geen last van heeft. Vooral het uittekenen van de systemen om te verwarmen en zeker om te ontvochten, vraagt meer reken- en denkwerk van de architect of de ingenieur. Vraag daarvoor specialisten want het is veel te belangrijk om er ‘met de Franse slag’ overheen te gaan.
Fundament
De fundering is een cruciale factor voor het binnenzwembad. Stabiliteit is namelijk belangrijk voor zowel het bad als voor het hele gebouw. Wanneer je op dat vlak streeft naar topkwaliteit kom je automatisch uit bij het bouwen van een binnenzwembad uit beton. Dubbelwandige, gewapende fundamenten van minstens 30 cm dikte bieden immers de grootste stabiliteit. Als de muren of funderingen van je gebouw achteraf nog ‘werken’ dan is je betonnen zwembadfundament daartegen bestand. Een kuip in polyester kan ook, maar zal minder goed eventuele ‘zettingen’ verdragen. Daar moet je rekening mee houden. Zwembadbouwers kiezen graag voor een onderkelder van het zwembad om de leidingen, luchtkanalen en installaties in weg te werken. Maar dat is niet altijd mogelijk. Als je voldoende ruimte hebt, kan je die laten wegsteken opzij van het zwembad. Dan graaf je bijvoorbeeld een put van zes meter breed om een zwembad van vier meter in te laten bouwen. Je hebt dan aan iedere zijde een meter over om luchtkanalen en leidingen weg te stoppen. Want vergis je niet, de installatie om een zwembad gezond en hygiënisch te houden is sowieso al vrij omvangrijk. Als je er voor een binnenbad nog verwarming en een ontvochting bij moet plaatsen, heb je echt wel wat plaats nodig.
Vlaamse klei
De samenstelling van de bodem waarop de fundering rust is een bijkomend belangrijk aandachtspunt. Wanneer de bodem uit klei bestaat moeten er funderingsmuren van méér dan 30 cm dikte komen. Kleigrond kan nogal gemakkelijk uitzetten en krimpen. Het is aan de ingenieurs om de bodemsamenstelling te onderzoeken en uit te rekenen hoe dik het beton moet gegoten worden. Soms is het nodig om extra grond weg te graven en vervolgens terug aan te vullen met stabilisé om een stabielere ondergrond te bekomen.
Ontvochten
Een binnenzwembad dat verwarmd wordt, verliest constant water. Het verdampt gewoonweg. Buiten is dat niet erg, de damp verdwijnt in de lucht. Binnen blijft die echter in de ruimte hangen en dat kan zorgen voor heel wat problemen. Daarom verdient het ontvochten van de zwembadruimte dan ook veel aandacht. Een rolluik is eigenlijk een must. Het houdt de damp tegen én houdt de temperatuur op peil. Dat scheelt een pak aan energiekosten voor je verwarming maar zeker ook voor je ontvochtingsinstallatie. Het is erg belangrijk om goed te laten uitrekenen hoeveel ontvochtingscapaciteit je voor je zwembadruimte nodig hebt. Verschillende elementen spelen een rol. Vanzelfsprekend het aantal kubieke meters water in het bad en de wateroppervlakte. Daarnaast de temperatuur van het water en de beoogde temperatuur van de ruimte. De totale glasoppervlakte in de zwembadruimte rondom is eveneens van tel. Ook de totale isolatiewaarde van de volledige ruimte wordt betrokken in het berekenen van de nodige ontvochtingscapaciteit.
Verwarming water en woning
De verwarming, die van de zwembadruimte én van het badwater, is eveneens een essentieel basiselement waar je op voorhand goed over moet nadenken. Voor de verwarming van het badwater kan je werken met een warmtewisselaar die de warmte uit de centrale verwarming van je woning haalt, of met een warmtepomp. Een aparte verwarmingsketel kan ook, maar die optie wordt steeds minder vaak gekozen wegens te duur.
Daarnaast kan je (bijkomend) warmte recupereren uit de ontvochtingsinstallatie. Ontvochten en verwarmen gaan immers samen. Steek daarom je licht op bij professionals die van het ontvochten van binnenruimtes hun dada gemaakt hebben. CDH uit Hasselt is zo’n bedrijf. Via een flinke raampartij op het zuiden of het zuidoosten kan de omgevingstemperatuur door het instralen van zonlicht al in het vroege voorjaar oplopen, soms boven de 33 °C. In dat geval kan de compressor van het ontvochtingsapparaat uitvallen om het koelmiddel te beschermen tegen de warmte. Een condensor kan dat echter voorkomen door het teveel aan warmte af te geven aan het zwembadwater. Daarmee maak je enkele graden winst. Bovendien profiteert ook de zwembadruimte van de ontvochtingsinstallatie. Want om de aangezogen lucht te ontvochten maakt de compressor in het toestel de lucht warmer. De uitstromende droge lucht is al gauw een drietal graden warmer dan de instromende vochtige lucht.
De gewonnen warmte na het ontvochten is echter enkel een surplus. Ze volstaat niet om de hele zwembadruimte het jaar door aangenaam te verwarmen. Daarvoor is een aparte (centrale) verwarming nodig.
Beweegbare vloer
Als je ruimte beperkt is en je wil de kamer ook nog gebruiken om iets anders te doen dan te zwemmen – bijvoorbeeld als clubhuis of bar om mensen te ontvangen - kan je altijd kiezen voor een zwembad met beweegbare bodem. Als je niet zwemt heb je een grote ruimte waarin je kan feesten, vergaderen of noem maar op. Het water zit verborgen onder de beweegbare vloer. Wil je een duik in het water nemen dan laat je de vloer zakken en komt het water tevoorschijn. Bijkomend voordeel: als je kleine kinderen hebt, kan je het zwembad zo ondiep maken als je wil. Bovendien hoef je met zo’n beweegbare bodem geen extra rolluik om energie te besparen en vocht te vermijden.
Zwemspa
Als je per se een binnenbad wil en je hebt écht niet de ruimte om er een te plaatsen, dan bestaat er nog een leuke oplossing: de zwemspa. We hebben het dan over een grote jacuzzi waarin jetstreams verwerkt zitten die je de mogelijkheid geven om te zwemmen zonder dat je meters zwembad nodig hebt. Je hebt ze in alle maten en met diverse opties. Je leest hierover meer in een andere bijdrage in dit blad.
Comfort
Je kan je binnenzwembad op diverse manieren verwarmen, maar een groot aantal zwembadbouwers is voorstander van vloerverwarming als verwarmingselement. Het is voor een aannemer relatief eenvoudig om vloerverwarming te plaatsen en voor de zwemmers is het erg aangenaam om blootsvoets op een verwarmde vloer te kunnen stappen. Bovendien onttrek je de verwarming helemaal aan het zicht.
Akoestiek
Naast de basiselementen dient er zeker veel studiewerk gedaan te worden rond de akoestiek. In zo’n – vrij lege - ruimte klinkt ieder geluid al snel harder dan elders. Stoelen die over de vloer schrapen, een zwembadpomp die slecht opgesteld staat en lawaai maakt of spelende kinderen kunnen een hels lawaai veroorzaken in de zwembadruimte. Mits een paar slimme isolatie-ingrepen kan je daar veel aan verhelpen. Die ingrepen behoren echter minder tot de basics, eerder tot de kneepjes van het vak.
Vergunningen
Let op als je een binnenzwembad plant! Zwembaden zijn in veel gevallen onderhevig aan de wetgeving op bouwvergunningen. Zeker wanneer het een nieuwbouw betreft. Wil je in een bestaande woning een binnenzwembad installeren, dan moet je een vergunning hebben zoals bij iedere verbouwing waarbij een wijziging wordt aangebracht aan een dragende constructie. Indien je gewoon een put graaft in een bestaande ruimte en verder niet raakt aan de dragende structuur van het huis, dan kan je in principe aan de slag zonder toestemming van de overheid. Maar in de praktijk, voor een goed project, zal er altijd wel een muur moeten wijken of komen er extra raamopeningen, misschien een bijgebouw dat alle apparatuur herbergt. In al die gevallen moet je een bouwvergunning aanvragen.
Keuring
Om aantasting van het drinkwater te voorkomen verplicht de Vlaamse regering sinds 1 juli 2011 om elke nieuwe sanitaire installatie van een woning te laten keuren. Ook elke belangrijke wijziging aan een bestaande installatie moet je laten goedkeuren. Daar hoort ook het plaatsen van een zwembad met verwarming bij. Je kan voor de keuring een beroep doen op de VMW of op een erkend keuringsorganisme.
