Zwembadonderhoud – een vak apart

Zwembadtechnici zijn dagelijks op pad om problemen op te lossen. Geweldig is dat, want deze experts zorgen ervoor dat mensen kunnen blijven genieten van hun zwembad. Maar beter nog dan problemen oplossen, is het natuurlijk om die te voorkomen. Dat vraagt om goed onderhoud. Wat doe je voor en na de winter? En wat zijn – als het toch nog misgaat – de meest voorkomende problemen? We vroegen het de zwembadspecialist.

Zwembadtroubles

Uit een zwembad haal je het meeste plezier als je het goed onderhoudt. Wie in de zomer met een cocktail aan de zwembadrand zit, kijkt liever niet tegen kapotgevroren tegels aan. En niemand zit te wachten op een bad dat in het voorjaar groen uitgeslagen is van de algen. Een onderhoudsbeurt voor en na de winter hoort dan ook op de agenda te staan van elke zwembadbezitter. Veel kun je zelf doen, andere zaken besteed je beter uit aan mensen die hierin gespecialiseerd zijn. Sven Brenders, van Brenders Poolservice, is zo iemand. Hij is dagelijks op pad om het leven van de zwembadbezitter te veraangenamen. Hij lost problemen op en – nog beter – helpt ze te voorkomen.

Winterbeurt

Het zwembad in het najaar winterklaar maken is onderdeel van de standaardaanpak. Dat begint met het verwijderen van vuil op de bodem en in het water. Sommige mensen vinden het prettig om meteen de wanden van het bad te boenen met een borstel, maar dit is niet echt nodig. Je kunt dit klusje evengoed meenemen in de opknapbeurt in het voorjaar – dan moet dat sowieso gebeuren. Bovendien: als je een winterzeil gebruikt, worden de zwembadtegels toch aan het zicht onttrokken. “Verwijder wel de bladeren uit het bad”, adviseert Brenders, “want die eten als het ware je onderhoudsproducten op.” Die producten zijn natuurlijk wel belangrijk om de waterconditie op peil te houden. Chloor- en pH-waarde moeten op punt staan om de winter door te komen.”

Het is dan ook verstandig deze waarden op tijd te (laten) testen. Doe dit voordat de watertemperatuur onder de 18 graden zakt. Met speciale winterproducten voor het zwembad is extra chloor op zich niet nodig; daarmee blijft het water echt wel goed tot maart. Toch voorziet Brenders baden vaak van een extra dosis. Dit omdat sommige klanten rustig tot mei wachten voor ze opnieuw wat aan hun zwembad doen. Een bad vol algen is dan een onaangename verrassing.

Water erin of eruit?

Naast het verwijderen van vuil en het controleren van de waterconditie is het belangrijk het zwembad vorstbestendig te maken. Eén manier is het water er volledig uit te laten, zodat het niet kan opvriezen (voorkom hierbij wel blunders, zie kader). Een andere manier is het water in het bad te houden. Laat je het water zakken tot onder de skimmer, dan kun je de installatie volledig stilleggen. Houd je het waterpeil op het gewone niveau, dan ben je verplicht de pomp enkele uren te laten draaien als het ’s nachts vriest. Tegenwoordig kiezen veel zwembadbezitters voor deze laatste optie. “Dat heeft te maken met de opkomst van de frequentie gestuurde pomp”, vertelt Brenders, “die verbruikt maar zo’n 500 watt, daar waar dat eerst wel 1200 watt was. De stroomkosten liggen daardoor niet meer hoger dan de kosten voor het verversen van het water. Het heeft bovendien als voordeel dat alles in de zomer sneller en makkelijker op te starten is.” Wie ervoor kiest de pomp volledig uit te schakelen en het water zo’n 20 centimeter onder de skimmer te laten zakken, zal deze met stoppen moeten dichten. Zo voorkom je dat er regenwater of sneeuw in het zwembad komt. “Ook is het nodig om diagonalen in het zwembad te leggen om ijsvorming te voorkomen”, vertelt Brenders. Tot slot is een winterzeil aan te bevelen. Kies je voor een zeil dat geen licht doorlaat, dan heb je de minste kans op algengroei.

Buitenblunder

Een dure fout, die nog altijd voorkomt onder bezitters van een bouwkundig of monoblok-bad, is dat ze in de winter al het water uit hun zwembad laten. Bij een hoog grondwaterpeil kan dit tot problemen leiden: door de druk van buitenaf raken de tegels beschadigd. Erger zelfs: het zou niet de eerste keer zijn dat een monoblok zwembad door het grondwater volledig omhoog geduwd wordt. Om dit te voorkomen, is het doorgaans voldoende om 20 tot 25 centimeter water in het bad te laten staan.

Winterzeil

Dalen de temperaturen en heb je een zwembad zonder rolluik, dek het dan af met een winterzeil. Het voorkomt dat bladeren het bad in waaien, wat het zeker in een bosrijke omgeving makkelijker maakt om het bad schoon te houden. Hoe minder vuil er in de winter in komt, hoe makkelijker de voorjaarsschoonmaak is.

Zomer, zon en zwembad

En dan breekt het voorjaar aan en lonkt er een zomer vol zwemplezier. Voor Brenders is het een druk seizoen. Veel klanten nemen bij hem een onderhoudsprogramma af, waarbij hij eens per twee weken of eens per maand het zwembad controleert en zo nodig onderhoudt. Dat is vooral handig voor mensen die geen omkijken willen hebben naar hun bad. “Zeker met zonnig weer in de zomer, als dat UV-licht op het zwembad valt, dan vliegt het chloor eruit”, weet Brenders uit ervaring. Wie een onderhoudscontract afneemt, hoeft niet zelf continu in de gaten te houden of alles nog oké is.

Zo rond maart koppelt hij bij zijn klanten alle toestellen weer aan die het circuit moeten opwarmen. Ook een eventueel systeem dat automatisch chloor injecteert. Het bad wordt volledig schoongemaakt, zodat het ook voor die eerste zomerse dagen al klaar is voor gebruik. Dit schoonmaken houdt in: bladeren verwijderen, de wanden boenen, de bodem stofzuigen en eventuele rolluiken reinigen met een borstel of hogedrukreiniger. Natuurlijk kun je er ook voor kiezen deze klus zelf aan te pakken.

Terrastegels en mozaïek

Naast het zwembad zelf is er ook rondom het bad nog weleens wat opstartwerk. Een gevaar bij niet goed gelegde terrastegels bijvoorbeeld, is dat er in de winter water onder komt waardoor ze kapotvriezen. Een afdichting met siliconen kan dit voorkomen. Bij een goed gelegd terras is het voldoende om de tegels schoon te spuiten met een hogedrukreiniger. Het loslaten van mozaïektegels (zowel van het zwembad zelf als van bijvoorbeeld een tuinpad) is ook iets wat voorkomt. Zo mag Brenders weleens opdraven om beschadigde blokjes te vervangen. Hij legt uit: “Op de dag van vandaag worden mozaïeken gelijmd in epoxy. De lijm bestaat uit twee componenten, waaronder hars, en kan heel goed tegen water. Tien tot twintig jaar geleden werkten zwembadbouwers met tegellijm – en sommige doen dat nog. Die lijm absorbeert water, waardoor hij kan oplossen onder invloed van het chloor. De mozaïek kan dan loskomen.”

Dit probleem speelt ook bij mozaïek dat op netjes is bevestigd: zwembadbezitters lopen het gevaar dat ze elk jaar aan de vorstrand van het bad nieuwe tegeltjes moeten (laten) plakken. Waarom er dan toch nog altijd zwembadbouwers zijn die dit systeem gebruiken? Volgens Brenders is het een prijskwestie. “Epoxy kost het dubbele. Met tegellijm ben je voor zo’n 45 euro per vierkante meter klaar. Mozaïek bevestigen met epoxy komt op 85 tot 90 euro per vierkante meter. Maar daarna heb je er dan ook geen kosten meer aan … en minder werk. Epoxy heeft een lange levensduur en neemt bovendien minder vuil op.”

Warmtepomp en waterkwaliteit

Wie optimaal wil genieten van zijn zwembad, zit niet te wachten op technische problemen. Toch kan er – ondanks goede voorzorgen – nog altijd iets misgaan. Zo kan het voorkomen dat een warmtepomp niet goed meer functioneert. De flowsensor op de pomp geeft aan wanneer het water niet goed doorstroomt. Soms kun je dit euvel zelf verhelpen door een extra keer te spoelen, in andere gevallen vraagt het om de expertise van een vakman. Voor problemen met de waterkwaliteit geldt hetzelfde. Is de chloor- of pH-waarde niet zoals die moet zijn, dan volstaat het soms om chemicaliën bij te vullen. Is het probleem hardnekkiger, dan is een wateranalyse door de zwembadtechnicus nodig. Deze neemt een monster van het vervuilde water en laat dat in een laboratorium onderzoeken. De uitslag maakt duidelijk welke producten nodig zijn om weer prettig en gezond te kunnen zwemmen.

Lekken

Ook voor het dichten van een lek wordt de hulp van Brenders wel eens ingeroepen. Daarbij kan het om een leiding gaan of om een stukgedraaide pomp. De zwembadbezitter die te lang niet naar zijn installatie omkijkt, kan te maken krijgen met verstopping, bijvoorbeeld door bladeren. De pomp zuigt dan niet meer het nodige water op. Goed onderhoud van het bad is dus een pre, maar verder zijn lekken moeilijk te voorkomen. Meestal ontstaan ze doordat materialen verouderen; denk aan een koppeling die gaat lekken of lijm die na verloop van tijd week wordt. De beste aanpak is preventie: schakel voor het bouwen van een zwembad echte professionals in.

Met dank aan Sven Brenders
www.brenderspoolservice.be