Veiligheid in en rond je zwembad

Een zwembad is een godsgeschenk op warme zomerse dagen. Je zoekt er zelf verkoeling en je kinderen kunnen er vrijuit spelen en plonzen. Gegarandeerd worden ze populair onder hun vriendjes en vriendinnetjes. U zal snel merken dat de halve buurt bij u aan het ravotten is. Dat is leuk, maar het brengt ook een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Want je mag er niet aan denken dat er met een van die kinderen iets gebeurt. Enkele seconden van onoplettendheid en een klein laagje water zijn namelijk al voldoende. Een kind sukkelt in het water en verdrinkt.

Verdrinking is bij kinderen tussen één en vier jaar  jammer genoeg nog altijd één van de belangrijkste oorzaken van dodelijke ongevallen thuis. Als ze ongezien in het water sukkelen of tijdens het zwemmen in problemen komen, is iedere seconde belangrijk. Na twee minuten onder water ontstaat er immers onherstelbare schade aan de hersenen en na drie minuten treedt de dood in. De gevolgen van zulke ongevallen zijn vaak dramatisch: één kind op twee sterft of houdt er ernstige nadelige gevolgen of een permanente handicap aan over. 
In Frankrijk eiste de wetgever daarom dat de privézwembaden gebouwd of geïnstalleerd sinds 1 januari 2004, moeten voorzien zijn van ‘een veiligheidsinrichting om het verdrinken te voorkomen, en dit ten laatste bij het vullen van het water in het zwembad of (…) zodra de zwembadwerken voltooid zijn’. De zwembadeigenaar is er dus wettelijk verantwoordelijk. Het niet voorzien van de nodige veiligheidsvoorzieningen kan tot hoge boetes leiden. In België bestaat er voor de particuliere zwembaden nog geen wetgeving. We moeten dus zelf onze verantwoordelijkheid en voorzorgen nemen. 
Er zijn verschillende mogelijkheden om ongelukken in het zwembad te vermijden: afsluitingen, afdekkingen en alarmen. We overlopen ze hier. Maar houd altijd in het achterhoofd dat geen enkel systeem perfect is en dat menselijke controle veruit het beste is.

Omheining
Heb je zelf kleine kinderen of komen je kleinkinderen regelmatig op bezoek, voorzie dan altijd een hekwerk rond het zwembad. Op die manier voorkom je dat een kind ongezien in het water sukkelt. Het is misschien niet meteen de meest esthetische oplossing, maar praktisch is een omheining rond een zwembad vast en zeker wel. Een hoogte van minstens 1,2 m is ideaal en zonder aanwezige klim- en klautermogelijkheden. Zorg ook voor een poort die kleine kinderhandjes niet zomaar kunnen openen.

Afdekkingen
Veel ongevallen in zwembaden gebeuren tijdens de periode dat er niet gezwommen wordt. Vaak zijn het kinderen of peuters  die in de tuin spelen en ongewild in het water sukkelen. Om dat te vermijden kan je je zwembad het best afdekken. Een goed afsluitbare en beloopbare zwembadoverdekking is bovendien niet enkel veilig, het is ook handig om je zwembad te vrijwaren van bladeren en vuil. Belangrijk is natuurlijk wel dat je niet vergeet om de zwembadoverdekking te sluiten na gebruik of wanneer er geen ouderlijk toezicht aanwezig is. Om er zeker van te zijn dat de zwembadoverdekking veilig is voor je kinderen, kan je bij de aankoop best vermelden dat de overdekking ook bedoeld is voor kindveiligheid. 
Er zijn klassieke afdekkingen die het gewicht van een volwassen persoon kunnen dragen. Maar het schoentje knijpt vaak aan de zijkanten waar bij schommelingen ooit voldoende plaats vrijkomt om een kind door te laten glippen. En eenmaal daar in het water … Beter zijn dus de roldecks die over het water schuiven en steviger van constructie zijn. 

T&A  
Bij T&A stellen ze de AquaTop voor. Deze automatische, isolerende lamellenafdekking biedt kindveiligheid en voldoet aan de Franse veiligheidsnorm NF P90-308. De veiligheid kan nog verhoogd worden via een veiligheidsrand (of handrail) onder water die het rolluik ondersteunt wanneer iemand op de lamellen valt. Daar de afdekking automatisch en comfortabel is, heeft ze een grote troef ten opzichte van klassieke manuele afdekkingen: ze wordt gebruikt! Bij de andere ziet men er soms tegenop wegens te moeilijk of te tijdrovend. 
Nog veiliger is de AquaGuard, een automatische veiligheidsafdekking met een polyesterversterkt PVC-zeil. Deze afdekking biedt een verregaande veiligheid, niet alleen voor kinderen, maar ook voor huisdieren en volwassenen. Het zeil werkt als een gigantisch waterbed en het water draagt de personen die op de afdekking staan, vallen of liggen. Deze afdekking is, dankzij een sleutelschakelaar, ook automatisch en comfortabel in gebruik. Het bad wordt hermetisch afgesloten waardoor het proper blijft en een optimale veiligheid biedt! Indien veiligheid de topprioriteit is, is AquaGuard de perfecte oplossing. Al benadrukt de fabrikant dat het toezicht door volwassenen nog steeds het meeste garantie biedt.

Covrex®
Covrex®  is een Belgische producent van zwembadoverdekkingen en rolluiken die wereldwijd actief is. Naar veiligheid toe opteert Covrex® ofwel voor een automatisch dekzeil (ook wel ‘veiligheidsafdekking’) ofwel voor een afdekking met lamellen.
Het automatische zeil sluit het zwembad perfect af. Vermits het bevestigd is aan rails naast het zwembad, kan er niemand in vallen. De voordelen van een automatisch zeil zijn het gebruiksgemak - automatische besturing - en het feit dat het vrije vormen kan afdekken. Maar er zijn ook nadelen: het is redelijk duur, niet zo esthetisch, ongeschikt voor isolatie en moeilijk te installeren. Er moeten namelijk rails geplaatst worden naast het zwembad. Wanneer het terras niet perfect vlak is, levert de plaatsing problemen op. 
De andere optie is een afdekking met lamellen. Daarin zijn er heel wat verschillende merken en kwaliteiten. 
Covrex® lamellen zijn vol en hebben een soepele verbinding hebben. Dat verhoogt de veiligheid in sterke mate. Indien ze met veiligheidshaken worden geïnstalleerd, kunnen ze een gewicht van 250kg/m² dragen. Dit is veruit de beste draagkracht op de markt. Ook de Covrex®-lamellen voldoen trouwens aan de al eerder genoemde strenge Franse veiligheidsnorm.

Beweegbare bodems
Een duur, maar zeer efficiënt middel is het installeren van een beweegbare bodem. Onder meer Hydro Floors biedt zulke systemen aan. Bij kleine kinderen, die van flinke spetters houden, is een ‘bodempje’ water meer dan genoeg. Wil je zelf al zwemmend aan de slag, dan kan je de bodem verlagen. Verlies je kinderen daarbij niet uit het oog. En is de zwemsessie afgelopen, dan maak je van je bad een mooi terras of - voor binnen - een dansvloer. Zoals gezegd: het is een mechaniek voor de happy few, maar op esthetisch vlak is hij ongeëvenaard.

Menselijke controle blijft het allerbeste. Altijd.

Alarmsystemen
Er zijn verschillende soorten alarmsystemen verkrijgbaar die in of rondom zwembaden geplaatst kunnen worden. Zo kan je kiezen voor een zwembadalarm dat afgaat van zodra het wateroppervlak beweegt, een systeem dat checkt hoe lang iemand onder water is, een infraroodalarm dat afgaat wanneer iemand doorheen de infraroodstraling loopt of een deuralarm dat afgaat van zodra een deur die naar het zwembad leidt, opengaat. Vooral bij de eerste twee systemen kan al wel eens vals alarm geslagen worden, zeker als je huisdieren hebt die ook graag bij het zwembad vertoeven. De ervaring leert echter dat een combinatie van de twee het beste is. En we blijven erop hameren: menselijke controle blijft het allerbeste en kan door geen enkel snufje vervangen worden.

1. Alarmen die op het kind zelf worden aangebracht

BlueFox
Een uitstekend alarmsysteem is BlueFox. Met dit systeem kunnen het zwembad én de zwemmer beveiligd worden tegen verdrinking. Het is die combinatie die BlueFox uniek maakt. In de actieve stand bestaat het systeem uit een polsbandcomputer die je kan instellen op hoe diep of hoe lang iemand onder water mag blijven. Wordt die tijd overschreden, dan gaat er een waarschuwingsignaal van 100 dB af zodat de redder/ouder onmiddellijk kan ingrijpen.
Sinds kort heeft BlueFox echter ook een passieve stand. 

Als het zwembad niet wordt gebruikt kan BlueFox manueel of automatisch in de passieve stand worden geschakeld. Op die manier wordt het zwembad beveiligd en gaat er direct een alarm af wanneer er iemand per ongeluk in het zwembad of de vijver valt. Zelfs dieren zijn beschermd. Een BlueFox-alarmsysteem hoort in ieder nieuw te bouwen zwembad, maar is zeker ook te adviseren bij bestaande zwembadbezitters.

Nimo Aqua Alert
Het basisstation van de Nimo Aqua Alert werkt op batterijen of met snoer en houdt radiocontact met het polsarmbandje tot ca. 60 m. Op het moment dat het kind in aanraking komt met water, gaat het alarm van het basisstation af (100 dB). Het armbandje kan afgesloten worden met een sleutel, zodanig dat het armbandje niet af kan glijden en het kind het niet kan verliezen of afdoen.

Safety Turtle Veiligheidsalarm
Ook het Safety Turtle Veiligheidsalarm waarschuwt (95 dB) als een kind in het water valt. De kindvriendelijke armband wordt om de pols van het kind gedaan en het basisstation staat op een afstand van maximaal 30 m van de vijver of het zwembad. Een luid alarm klinkt als je kind in het water springt of valt. De Safety Turtle is volledig portable en er hoeft niets in het zwembad te worden gemonteerd. 

2. Alarmen die reageren op beweging in het water
Deze alarmsystemen zijn alleen effectief als er niet gezwommen wordt.

Aqualarm
Gemakkelijk om te installeren en eenvoudig in gebruik behoudt dit apparaat de esthetiek van uw zwembad. Aqualarm detecteert de onderwatergolf in het geval van een onderdompeling of een val in het water en dat leidt tot een luid alarm. De geïntegreerde software gebruikt geavanceerde technieken die het signaal behandelen, om te vermijden dat het apparaat aanslaat door de wind of door de filtratie.

Bestway Pool Alarm
Dit is een systeem in twee delen voor zwembaden. Het oppervlaktealarm wordt in het bad geplaatst en als er beweging gedetecteerd wordt op het wateroppervlak, stuurt het alarm een signaal naar de ontvanger die een hoge frequentietoon activeert. Het is makkelijk te installeren en gebruiksvriendelijk. Het oppervlaktealarm drijft op het oppervlak van het water. De gevoeligheid kan geregeld worden om valse alarmen en inwerkingtreding door de wind te voorkomen.

Zwemvesten
Een zeer effectief middel – zeker voor kleine kinderen – is een zwemvest. Dat kan worden gebruikt om het kind vertrouwd te maken met water of om mee te leren zwemmen. Gemiddeld genomen is een kind vanaf de leeftijd van 14 tot 16 maanden genoeg mentaal en fysiek ontwikkeld om met een zwemvest te kunnen zwemmen. Het dient wel eerst samen met de ouders te oefenen voordat het zonder hulp van de ouders in het water mag.
Aqua Splash is een van de zwemvesten op de markt. Het bijzondere van de zwemvesten van Splash About is dat ze een aanpasbaar drijfvermogen hebben. Ze hebben in totaal 8 compartimenten met elk 2 drijvers boven elkaar. Het drijfvermogen van het zwemvest kan hiermee aan de individuele behoefte van het kind worden aangepast. Doordat er 16 drijvers in zitten is dit zwemvest zeer nauwkeurig in te stellen. De drijvers in de zwemvesten zijn vervaardigd van een hoogwaardige gesloten celschuim. De voordelen van het gebruik van deze celschuim zijn de duurzaamheid en het gebruiksgemak. Het materiaal kruimelt en scheurt niet. 
Het zwemvest zelf is gemaakt van 3 mm zacht en flexibel neopreen (wetsuit materiaal) en volledig afgewerkt met een nylon coating. Hierdoor blijft het kind ook lekker warm tijdens het zwemmen. Het zwemvest is voorzien van een stevige rits aan de voorzijde.

Het kind heeft optimale bewegingsvrijheid doordat het met het zwemvest aan ook de armen vrij kan bewegen (er zijn geen zwemvleugels of zwembandjes meer nodig). Het zwemvest houdt het kind in de juiste positie terwijl het drijfvermogen het kind alle zelfvertrouwen geeft. Het kind kan zich hierdoor volledig richten op het leren zwemmen. Doordat het zwemvest UV-beschermend is, biedt het een maximale sunblock (UPF 50+).

T&A: www.t-and-a.be
Covrex®: www.covrex.com
Hydro Floors: www.hydrofloors.be
Blue Fox: www.pomaz.nl
Aqua Splash: www.aqua-splash.nl