Hoewel de meeste spa’s voorzien zijn van de nodige ontsmetting, laat de waterkwaliteit in veel bubbelbaden te wensen over. De hoge watertemperatuur gecombineerd met de bubbels zorgen voor een ideaal klimaat voor vervuiling en intoxicatie door bacteriën.
Het probleem is dat je als spagebruiker het liefst baadt in water met een temperatuur tussen de 37 en de 40 °C. Daarnaast blaast het systeem duizenden luchtbellen in het warme water. Beide factoren creëren de ideale omstandigheden voor een aërobe (zuurstofminnende) cultuur. De bacteriën die we in grote getale in het water blazen, worden als het ware ondergedompeld in een luxe van zuurstof en warmte met als voedingsbron huidschilfers, bodylotions en ander biologisch materiaal. Het mag dus duidelijk zijn dat de waterkwaliteit van een spa op peil houden minder evident is als dat van een zwembad. Toch is zuiver, kristalhelder en hygiënisch water voor elke spa wenselijk én mogelijk zonder al te grote inspanningen.
Voldoende filteren
Allereerst is er de fysische waterbehandeling of de filtering. De meest eenvoudige regel om water proper te houden, is voldoende filteren en regelmatig zuiver maken en/of vernieuwen van de filterpatroon. Zo wordt er zo veel mogelijk vuil verzameld. Geen weer is te koud, geen seconde verspild wanneer je ondergedompeld zit in het warme spawater. Natuurlijk vraagt dit enig onderhoud. Wij geven je enkele nuttige tips om zorgeloos te genieten van je spa.
Schaf je twee filterpatronen aan
Een patroon is in dienst en het andere zit ondergedompeld in een ontsmettingsmiddel. Regelmatig gaat de gebruikte filter uit de spa en wordt de reservefilter geplaatst. De eerste filter kan nu weer een tijdje in het ontsmettingsmiddel weken. Met deze werkwijze wordt elke filter telkens voldoende lang ontsmet. Het middel krijgt ruim de tijd om tot in de diepste poriën van de filter door te dringen.
Vlokkingsmiddelen, die in een zwembad gebruikt worden om zwevende stofdeeltjes in het water samen te doen klonteren zodat ze beter gefilterd kunnen worden, zijn niet geschikt voor een spa. Ze zorgen voor verstoppingen van het filterpatroon, waardoor deze onbruikbaar wordt en uiteindelijk in de vuilnisbak belandt. Om het grootste vuil of zand op te zuigen, bestaan er vrij eenvoudige bodemreinigers. Een goede bodemzuiger is een belangrijk hulpmiddel bij het onderhoud van het bad. Daarbij komt dat het bij een spa sterk wordt aangeraden om regelmatig al het water te verversen. Vuistregel is bij een gemiddeld gebruik om de twee maanden het volledige water te verversen. Maar dan nog moet je een beroep doen op de nodige chemische hulpmiddelen.
Controle van de waterkwaliteit
Een goede waterkwaliteit vraagt een regelmatige analyse van het water. De belangrijkste meetwaarden zijn: chloorgehalte, pH-waarde (zuurtegraad vanhet water) en eventueel de hardheid van het water. Bij een goede waterbehandeling moet je in alle omstandigheden steeds beginnen met de pH-waarde juist te zetten. Een ideale pH ligt tussen 7.2 en 7.6. In een spa is de pH-waarde meestal te hoog. Vrij vaak is dát dan het begin van alle problemen.
Wat doet een verkeerde pH-waarde met je spa?
Een te lage pH geeft aan dat het water te zuur is. Een lage pH-waarde of zuurtegraad geeft een aantasting van metalen, en een verslechtering van de ontsmettende werking. Een te hoge pH-waarde (= lage zuurtegraad, hoge basische graad) daarentegen zorgt voor prikkeling van de ogen en afname van de ontsmettende werking. Je pH-waarde is dus je eerste bekommernis. Het doseren van pH-regelende producten moeten altijd geleidelijk aan gebeuren. Geef de producten bovendien voldoende tijd om te reageren alvorens bij te doseren. Het is een goede gewoonte om pas na tien minuten tot een half uur opnieuw te meten en eventueel extra te doseren. Met een optimale pH is praktisch elke ontsmetting afdoende.
De hardheid geeft het kalkgehalte aan van het water
Wanneer het water te veel kalk bevat, zal dat zich afzetten in leidingen, pompen, luchtinlaten en dergelijke met verstoppingen tot gevolg. Hoe hoger de watertemperatuur, hoe gemakkelijker de kalk zich zal afzetten.
Waterontsmetting met chloor
De klassieke ontsmetting met chloor is de meest betrouwbare vorm van ontsmetting bij hoge temperatuur of een hoge graad van vervuiling. Chloor werkt niet alleen kiemdodend, maar verwijdert via oxidatie ook niet-filtreerbare verontreinigende organismen. Voor een spa wordt gebruikgemaakt van chloortabletten en chloor in poedervorm. Die laatste wordt vooral toegepast als shockdosering. Zo kan het gehalte aan vrije chloor in de spa snel op een hoog peil gebracht worden. Een langzame dosering van chloor kan onder de vorm van chloortabletten of chloortabs. Deze plaats je in de skimmer, waar ze langzaam in het water oplossen en zo geleidelijk aan de hoeveelheid vrije chloor in het water op peil brengen. Door zeer regelmatig het chloorgehalte te meten, kan je zelf bepalen hoeveel tabs tegelijk in de skimmer moeten liggen om een voldoende hoge graad van ontsmetting te bekomen. Let hierbij op dat je tabletten gebruikt die geschikt zijn voor een spa. Tabletten voor zwembaden geven veel te snel te veel chloor vrij. Voor de volledigheid dient hier vermeld te worden dat niet alle chloorproducten toegelaten zijn in België. Meer info hierover krijg je bij erkende handelaars.
Actieve zuurstof of persulfaten
De trend is om het water hoe langer hoe meer chloorvrij te houden. Persulfaten, ook wel actieve zuurstof genoemd, beantwoordt volledig aan deze trend. Geen chloorgeur meer, uitermate huidvriendelijk en geen irritaties aan huid en ogen zijn een aantal van de voordelen. Persulfaten werken op ongeveer dezelfde manier als chloor of broom. In tegenstelling tot chloor en broom produceren ze geen bijproducten die irriteren. De producent Bayrol is een belangrijke leverancier van deze vorm van ontsmetting voor spa’s.
De waterkwaliteit van een spa is moeilijker op peil te houden dan die van een zwembad.
Broom
Een alternatief op de chloorontsmetting is een ontsmetting met broom. Broom werkt efficiënt tegen bacteriën, virussen en schimmels en verwijdert organische vormen van verontreiniging door oxidatie. Deze chemische stof heeft geen storende chloorgeur, irriteert de huid en ogen niet, is kalkvrij en pH neutraal.
Als bijkomend voordeel is broom minder gevoelig voor een niet-ideale pH. Broom moet weinig van zijn efficiëntie prijsgeven. In België is broom echter niet toegelaten.
Besluit
Je spa proper houden begint bij een goede pH. Deze is meestal te hoog en dit is de oorzaak van veel problemen met de waterkwaliteit. Is de pH oké, dan zal nagenoeg elk ontsmettingsmiddel afdoend werken. Hoe dan ook is het verstandig om het water van de spa regelmatig volledig te verversen.
Meten is weten
De controle van het water kan met teststrips of tabletten. Die resultaten zijn echter niet altijd nauwkeurig. Voor wie het moeilijk heeft om met deze hulpmiddelen de waterkwaliteit te controleren, of graag precies weet hoe het zit, bestaan er tegenwoordig digitale meters die de gehaltes aan chloor en pH in het water meten. Deze toestellen zijn de laatste jaren voor een zeer betaalbare prijs op de markt gekomen.
