Help, het gaat mis!

7 valkuilen bij het aanbrengen van wellnessvoorzieningen

Heb je plannen om een zwembad aan te leggen? Overweeg je de aanschaf van een stoombad of infraroodcabine? Ga je een wellnessruimte aan je huis bouwen? Je bent zeker niet de enige. Want hoe heerlijk is het om in je eigen huis en tuin zo aangenaam te kunnen ontspannen! 

Alleen … er gaat nog weleens wat mis bij dit soort projecten. Zeker bij overenthousiaste doe-het-zelvers. Wil je jezelf voor dure fouten behoeden? Doe je voordeel met de jarenlange ervaring van Relex, Alpha Industries en VSB Wellness, waar kwaliteit en service een vanzelfsprekendheid zijn. We vroegen deze experts naar dé zeven valkuilen bij het aanbrengen van wellnessvoorzieningen. 

1. ER TE MAKKELIIJK OVER DENKEN 

Om de haverklap krijgen wellness-leveranciers ze in hun showrooms: mensen die te licht denken over het realiseren van wellnessvoorzieningen. Veel mensen beginnen hun zoektocht op internet, benieuwd naar wat er op wellnessgebied te halen is en wat het kost. Ze zoeken op Alibaba.com naar de goedkoopste saunacabine of whirlpool en komen terecht bij een kant-en-klaar Chinees product. Dat heeft weliswaar een aantrekkelijke prijs, maar is lang niet altijd van goede kwaliteit. Kristel Van Auwenis van Relex: “Mensen vergeten bovendien vaak de kost voor de aankleding van de sauna in de ruimte. De keuze van materialen kan doorslaggevend zijn voor een mooi geheel.”   

Dus … wil je straks echt genieten van je wellness, reserveer dan voldoende budget. Bedenk ook dat aan een mooi eindplaatje meestal heel wat praktische rompslomp voorafgaat. Voordat dat prachtige zwembad gerealiseerd is, zit je misschien wel zes weken in het puin. Pak je alles zelf aan, dan heb je bovendien met heel veel zaken rekening te houden. Sleuven graven voor de elektra, krachtstroom regelen voor de sauna, de aan- en afvoer van het water in goede banen leiden en nog duizend-en-een andere dingen. Natuurlijk blijkt het straks allemaal de moeite waard, maar weet waar je aan begint! 

2. VERKEERDE KEUZES BIJ DE STOOMCABINE 

Een tweede valkuil betreft de stoomcabine. Die is een zorgenkind voor menig doe-het-zelver, door de uitdagingen rond isolatie, stoomproductie, ventilatie en stroomtoevoer. Wout Vugts van VSB Wellness: “Wat je wilt, is een stoomgenerator die op een bepaalde stand blijft doordraaien en het vocht continu afzuigt. Heb je dat niet, dan voel je koude lucht elke keer dat de deur opengaat.” De temperatuur komt ook in het gedrang bij cabines met slecht geïsoleerde wanden, wat bij veel zelfmaakvarianten het geval is. Het lukt dan simpelweg niet om de gewenste temperatuur te bereiken. Dat probleem speelt ook als je de cabine te hoog maakt. Koen Heeren van Alpha Industries legt uit: “De maximale hoogte van een stoomcabine is 220 centimeter. Warmte stijgt op, bij een hogere cabine blijft het onderin te koud.” 

Wat Heeren ook vaak fout ziet gaan: een verkeerde plaats van de stroomtoevoer (de technische ruimte is doorgaans een betere locatie dan de ruimte waar het stoombad zich bevindt) en verkeerde aansluitingen (3 x 220 volt bijvoorbeeld, in plaats van de benodigde 380 volt). “Ook gebeurt het dat de vloer bij het stoombad te vroeg wordt gelegd. De wanden en banken behoren na plaatsing eerst waterdicht te worden verbonden met de ondervloer en afvoer. Nadien kan de ruimte pas betegeld worden.” En dan zijn er nog mensen die verkeerde materialen gebruiken. Tegels met te scherpe kanten voor banken met ronde neuzen bijvoorbeeld, of verkeerde lijm en ondeugdelijk voegsel. Heeren: “Een stoombad is niet hetzelfde als een douche. Er zijn grote verschillen in temperatuur en aan de stoomuitlaat kan die oplopen tot wel 70 graden Celsius.” Ook een goede ventilatie is van groot belang.   

Van Auwenis noemt ook de afwerking van de cabine als valkuil. “Meer en meer mensen willen een gladde afwerking, zoals Mortex of Tadelakt. Maar ze vergeten dat ze hieraan het nodige onderhoud moeten uitvoeren, zodat dit niet uitdroogt.” Een ander struikelblok is het ontkalken van de stoomgenerator, wat periodiek dient te gebeuren. Relex raadt aan altijd een waterontharder te plaatsen.

Vugts heeft nog een waarschuwing voor iedereen die denkt dat een douche eenvoudig is om te bouwen tot een stoomcabine, omdat die ruimte toch al betegeld is. “Dit levert vaak onherstelbare schade op. Een waterlekkage kun je nog traceren, een stoomlek niet. Vocht veroorzaakt schimmelvorming, voor je het weet heb je een moestuin tegen het plafond.”

3. TRUBBELS IN DE BUITENSAUNA 

Ook in buitensauna’s kunnen vocht en schimmel tot een serieus probleem leiden. Bij buitensauna’s heb je te maken met extreme temperatuurverschillen. Zo kan het buiten vriezen, terwijl het in de cabine zelf 100 graden Celsius is. Is de opbouw van de wanden niet goed, dan krijg je dampvorming in de cabine … en dus ook hier weer het moestuinverhaal. Dat schimmelvorming tot serieuze ontevredenheid bij klanten leidt, blijkt uit de uitzending van het Nederlandse consumentenprogramma Radar van 19 oktober 2020. Het behandelt klachten over de cabines – en het gebrek aan service – van een grote wellnessaanbieder: Fonteyn Outdoor Living Mall. Een van de lessen die je hier als doe-het-zelver uit kunt trekken: je kunt wel een sauna in een tuinhuis zetten, maar je kunt er geen sauna van maken. 

Een andere valkuil bij de buitencabine: een te grote oven kiezen in de hoop dat de sauna dan sneller opwarmt. Heeren: “Het werkt andersom. Met een te grote oven ontstaat er op korte tijd te veel hitte boven de oven, waar de thermostaatvoeler zich bevindt. Ook worden de stenen niet heet genoeg, waardoor je geen opgieting kunt doen.” Ventilatie noemt hij ook als aandachtspunt. “In een gesloten ruimte is niet altijd een natuurlijke ventilatie – in, onder of achter de oven – voorzien. Of deze wordt na installatie bedekt door de buitenafwerking. Er ontstaat dan een tekort aan zuurstof.” Sowieso is het belangrijk om de sauna goed te luchten na een saunabeurt. 

4. GOEDKOPE MATERIALEN IN HET ZWEMBAD  

Deze vierde valkuil is een voor de hand liggende, toch blijven er mensen intrappen. Goedkoop blijkt vaak duurkoop. Gebruik je voor je zwembad materialen van te slechte kwaliteit, dan vraag je om problemen. “Koop je een goedkope Chinese pomp, dan is er misschien niemand die hem kan repareren als hij kapotgaat”, waarschuwt Vugts. “En voeg je bijvoorbeeld – in plaats van een goede epoxy te gebruiken – de zwembadtegels met cementgebonden producten, dan springen na een tijdje de tegels van je bad af. Gebruik je bij een foliebad een liner van 0,3 millimeter, in plaats van extra gewapende folie met een dikte van 2 millimeter, dan heb je ook een probleem: je stapt er zo de gaten in als er eens een kiezel op de bodem ligt. Ook vaste leidingen naar de technische ruimte, zoals de bekende grijze pvc-buizen, zijn geen goed idee. Die breken makkelijk af bij het bad, waardoor er lekkages ontstaan bij inspuiters en skimmers. Veel beter is het om pvc-slangen te gebruiken.” Vaste leidingen kunnen overigens ook afbreken doordat ze niet goed aan de zwembadrand zijn ‘vastgebeugeld’. Zeker als de lekkage die daarvan het gevolg is pas wordt ontdekt als de bouw al is afgerond, is de ellende compleet. Je zou niet de eerste zijn die een heel terras moet uitbreken.

5. GAAN VOOR MOOI, ZONDER VERDER NA TE DENKEN

Natuurlijk wil je een goed ogende wellnessruimte, maar het realiseren van een mooi plaatje is niet voldoende om er straks volop van te kunnen genieten. Het probleem? Mensen gaan nog te vaak voor mooi, zonder verder na te denken. Waak ervoor dat je in deze valkuil trapt. Vooraf goed nadenken over de functionaliteit van de voorzieningen is echt belangrijk en voorkomt spijt achteraf. Zo is een mooie tegel lang niet altijd geschikt voor een zwembad. De R-waarde, die de ruwheid van de tegel aangeeft, kan bijvoorbeeld te laag zijn. En donkere terrastegels kunnen dan weer onaangenaam heet worden. Een goed advies van de professional heeft dan ook grote waarde. Zo helpen ze ook bij Relex hun klanten met de keuze van de tegels. Van Auwenis: “We testen altijd de kalkhoudendheid, zodat de klant na enige jaren niet voor de verrassing komt dat een deel van de tegel is aangetast door chloor.” 

Ook hardhouten vlonders zijn misschien wel mooi, maar niet echt een slimme keuze. Vugts: “Er komen algen op, ze worden groen en vroeg of laat zetten mensen er de hogedrukspuit op. Dat is het begin van het einde van het terras.” Houten vlonders worden glad, gaan rotten en komen los. Het alternatief van VSB: Alivida Wood, imitatiehout dat bijna niet van echt hout te onderscheiden is en veel langer meegaat. 

Mooi is prima, maar een wellnessruimte dient natuurlijk ook veilig te zijn. Heeren wijst hiervoor op de waarde van domotica en vertelt: “Het is belangrijk om de veiligheidsvoorschriften te volgen. Denk aan een deurcontact voor de sauna, om te controleren dat niemand – kinderen of de poetsvrouw bijvoorbeeld – iets op de oven heeft laten liggen.” Alpha-Industries heeft allerhande slimme oplossingen die de veiligheid vergroten. 

6. TE WEINIG KENNIS VAN ZAKEN

Ook deze zesde valkuil – met te weinig kennis van zaken aan de slag gaan – stelt veel mensen voor problemen en onverwachte verrassingen. Een berucht voorbeeld betreft de aanschaf en installatie van infraroodcabines. “Alles wat warmte afgeeft heet infrarood,” legt Vugts uit, “maar er is een enorm aanbod aan smaken. Als hier iemand in de showroom komt voor een infraroodcabine is de eerste vraag die we stellen: waar heb je deze voor nodig? Koop je de cabine voor je plezier of voor medische doeleinden? In het laatste geval is een kortegolfcabine de oplossing, alle andere zijn er alleen maar voor de fun.” Omdat de prijzen van medische infraroodvoorzieningen over het algemeen hoger liggen dan die van de meer recreatieve varianten en mensen in eerste instantie niet altijd doorhebben wat ze kopen, valt de prijs nog weleens tegen als de infraroodlampen aan vervanging toe zijn. Voor wie daar moeite mee heeft, heeft Vugts overigens een creatieve oplossing: “Koop voor 100 euro een heteluchtoventje en schroef dat op het toilet aan de muur. Een stoel en de ruimte heb je daar al. De verwarmingsspiraal uit zo’n oventje is vergelijkbaar met de stralers van een langegolfcabine.” Aan humor geen gebrek. 

Te weinig kennis van zaken speelt lang niet alleen bij infrarood. Van Auwenis ziet bijvoorbeeld ook dat mensen geen goed beeld hebben van de installatie-, verbruiks- en onderhoudskosten. Bij Relex kunnen klanten dan ook terecht voor een onafhankelijk consult. Reken ook op advies over de luchtbehandeling van de lokalen – belangrijk om een gezonde omgevingslucht te behouden en schimmels te weren. Tot slot wijst Van Auwenis op het gevaar van het ‘overdimensioneren’: “Stem de wellness af op je eigen gezin. Laat je keuzes niet afhangen van die ene keer dat er vrienden langskomen. Bedoeling is dat je er zelf maximaal van kunt genieten.” 

7. EERST (VER)BOUWEN, DAN PAS AAN DE WELLNESS DENKEN 

Een laatste, pijnlijke valkuil die nog te vaak voorkomt: de gewenste wellnessvoorzieningen niet meenemen bij de bouw of verbouw van een ruimte. Het kan tegenvallers opleveren zoals een Enschedese familie pas meemaakte. In hun huis was de hele kelder voorzien voor wellness, maar ze hadden er bijvoorbeeld geen rekening mee gehouden dat voor een stoomcabine een afvoer nodig is. Veel te laat klopten ze bij de expert aan. De tegelvloer moest eruit, twee wanden moesten gesloopt en de douche moest gedemonteerd. De verbouwing zat er nog maar net op of ze konden alweer opnieuw beginnen. Van Auwenis: “Het is natuurlijk makkelijker om in de ruwbouw reeds alle leidingen correct te voorzien voor verluchting, elektriciteit, water en luchttoevoer. Achteraf is dit veel moeilijker en meestal ook duurder. Soms is het niet meer mogelijk de luchtafvoer op een goede manier naar buiten te brengen. Of is het nodig een verzwaring van de elektriciteit aan te vragen.” Dure ingrepen achteraf zijn ook nodig als bij het plaatsen van saunacabines onvoldoende rekening wordt gehouden met waar de besturing moet komen hangen.

Moraal van dit verhaal? Integreer wellness vanaf het begin in je bouwplannen. Denk er liever een jaar te vroeg over na, dan een dag te laat.